Trybunał Konstytucyjny 13.10.2015 r. w sprawie o sygn. P 3/14  pochylił się nad przepisami art. 51 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji określającymi wysokość wynagrodzenia komornika za przeprowadzone eksmisje. Badany pod względem zgodności z Konstytucją przepis przewidywał, że opłata egzekucyjna za opróżnienie lokalu z rzeczy lub osób jest opłatą stałą i wynosi 40% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego z tym, że odrębną opłatę pobiera się od każdej izby z wyłączeniem przedpokoju, alkowy, korytarza, werandy, łazienki, spiżarni, loggii i podobnych.

           Wyrok jaki zapadł w omawianej sprawie był skutkiem pytania prawnego zadanego przez Sąd Rejonowy Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu II Wydział Cywilny w związku ze sprawą dwóch pań, które w 2013 r. nie chciały się pogodzić z obowiązkiem zapłaty na rzecz komornika wygórowanego, ich zdaniem, wynagrodzenia. Zostały one wezwane przez organ egzekucyjny do opróżnienia  zajmowanego mieszkania i dobrowolnie zastosowały się do tego polecenia. Komornik, korzystając z przywołanych na wstępie przepisów, przyjął średnie miesięczne wynagrodzenie (2.974,69 zł) i przemnożył je przez 40% oraz liczbę izb zajmowanego mieszkania. Przykładowo, dla mieszkania trzypokojowego, czyli czterech izb (3 pokoje i kuchnia), opłata egzekucyjna wynosiłaby 4.760,00 zł (po zaokrągleniu do pełnego złotego w górę). Dłużniczki zakwestionowały wysokość nałożonej na nie opłaty jako rażąco wygórowanej. Argumentowały, że zastosowały się do wezwania komornika i wydały nieruchomość bez podejmowania przez organ egzekucyjny dodatkowych czynności. Trzeba przyznać, że zaakceptowanie wynagrodzenia komornika na poziomie kilku tysięcy złotych za sporządzenie jednorazowej i nieobszernej korespondencji jest bardzo trudne, zwłaszcza gdy chodzi o wydanie w tym celu własnych środków. Sąd Rejonowy w Poznaniu przychylił się do wyjaśnień dłużniczek, zwolnił je z opłaty egzekucyjnej oraz skierował do Trybunału Konstytucyjnego pytania, które pozwoliły na podjęcie wyroku w omawianej sprawie.

            Trybunał Konstytucyjny orzekł, że: „Art. 51 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. z 2015 r. poz. 790) w zakresie, w jakim nie przewiduje odrębnej stawki opłaty stałej za opróżnienie lokalu mieszkalnego z rzeczy i osób w sytuacji, gdy dłużnik po wezwaniu przez komornika dobrowolnie wykonał obowiązek w wyznaczonym terminie, jest niezgodny z art. 64 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 oraz art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.”

W komunikacie, po ogłoszeniu wyroku z 13.10.2015 r. Trybunał Konstytucyjny wskazał, że w świetle obowiązujących przepisów wysokość opłaty egzekucyjnej, co do zasady, powinna być uzależniona od „nakładu kosztów, czasu i wysiłku ze strony komornika” (zob. wyrok TK z 08.05.2006 r. sygn. P 18/05). Za takim  rozumieniem przepisów egzekucyjnych przemawia „ochrona praw majątkowych dłużnika przed nadmierną nieproporcjonalną ingerencją (zob. wyrok TK z 26.02.2013 r. sygn. SK 12/11).” Podniesiono także, że zakwestionowane przepisy ustawy o komornikach sądowych i egzekucji pozwalały na ustalenie jednakowej opłaty zarówno dla podmiotów, które zastosowały się do wezwania organu egzekucyjnego, jak też dla tych, które je zignorowały. Zdaniem Trybunału, z którym trudno się nie zgodzić, w korzystniejszej sytuacji powinni być dłużnicy dobrowolnie wydający zajmowane pomieszczenia.

Ustalenie wysokości opłat z tytułu eksmisji, to nie jedyny problem z określaniem należności pobieranych przez komorników. Nie mniej ciekawe jest zagadnienie wysokości wynagrodzenia z tytułu egzekucji świadczeń pieniężnych w przypadku dobrowolnej spłaty zadłużenia przez dłużnika do rąk wierzyciela po wszczęciu postępowania egzekucyjnego.

Ale to już inny temat …

 

Adam G. Karolak

20151031